Het raceweekend van de formule 1 is in totaal verspreid over 3 dagen. Op vrijdag kun je de vrije trainingen bekijken, op zaterdag een vrije training en de kwalificatie en op zondag kijken we vol spanning naar de race. De kwalificatie is voor veel mensen nog niet helemaal duidelijk, aangezien het uit verschillende rondes bestaat, waarbij elke ronde zijn eigen regels heeft. We gaan je alles over de kwalificatie tijdens een formule 1 weekend vertellen!
Wat houdt de kwalificatie in?
De kwalificatie wordt gehouden op de zaterdag en bepaalt de startopstelling voor de race op zondag. De coureur met de snelste tijd in de laatste ronde start op de eerste plek. De coureur met de op één na snelste tijd start op de tweede plek en de derde tijd start op de derde plek enzovoort. Zo wordt de startopstelling ingevuld.
De kwalificatie wordt gereden in 3 rondes, Q1, Q2 en Q3. Na elke ronde vallen er telkens een aantal coureurs af. Er wordt met een kwalificatie niet tegen elkaar geracet. Het draait alleen maar om de snelste tijd neerzetten om zo ver mogelijk vooraan te mogen starten. De coureurs starten vanuit de pitstraat en er rijden dus meerdere coureurs tegelijkertijd op het circuit om de snelste ronde neer te proberen zetten.
Elke coureur mag zelf kiezen wanneer ze het circuit op gaan. Ze krijgen namelijk per ronde een tijd waarbinnen ze moeten proberen om een zo snel mogelijke ronde neer te zetten. Zijn ze snel genoeg, dan gaan ze door naar de volgende ronde. Een coureur heeft dus meerdere poging per ronde om de snelste tijd neer te zetten, maar 1 snel rondje zou ook al genoeg kunnen zijn.
Als de coureurs het circuit op gaan rijden ze meerdere ronden. Ze rijden eerste een opwarmronde, zo kunnen ze temperatuur in de banden krijgen wat zal zorgen voor meer grip. Hoe meer grip je hebt met je banden hoe sneller je bent. Na deze opwarmronde rijden ze een ronde waarin ze alles uit de auto halen en de snelste tijd proberen neer te zetten. Na deze ronde rijden ze weer een cool down ronde en duiken ze vaak de pitstraat weer in.
Kwalificatieronde 1, Q1
De eerste kwalificatieronde wordt afgekort ook wel Q1 (qualifying session one) genoemd. Deze eerste ronde duurt 18 minuten. In deze 18 minuten hebben alle coureurs de kans om de baan op te gaan en hun tijd neer te zetten. Het aantal rondjes wat ze mogen rijden in de 18 minuten is ongelimiteerd.
De topteams zullen in Q1 genoeg hebben aan 2 of 3 rondjes om een goede tijd neer te zetten. De langzamere teams zullen wat meer rondjes willen afleggen om telkens weer een stukje sneller te kunnen zijn. De tijden kunnen onderling zo weinig van elkaar schelen dat het echt op 1 tiende van een seconde kan gaan of je doorgaat naar de volgende ronde of niet.
Als de klok op 0 staat, mag iedereen zijn huidige rondje nog afmaken om een tijd te zetten. Hierna gaan alle wagens de pitstraat en de garages weer in. De 5 langzaamste coureurs vallen in Q1 af en starten achteraan op de grid tijdens de race op zondag. Ook hierbij geldt weer, de langzaamste coureur start op plek 20, diegene daarna op de 19e plaats enzovoort.
In Q1 moeten alle coureurs een tijd neerzetten die binnen 107% van de nummer 1 ligt. Deze regel is ingevoerd in de jaren 90, omdat veel privé teams en coureurs zo langzaam waren dat ze een gevaar konden vormen voor andere coureurs. Als ze niet binnen die 107% norm vallen is de tijd die ze rijden zo langzaam dat de deelname aan een wedstrijd onverantwoord is.
Als iemand nu buiten die 107% norm valt mag hij officieel niet mee doen aan de race op zondag. Tegenwoordig gebeurt dit gelukkig bijna nooit. Alleen als de coureur en de wagen ook in de vrije training niet over voldoende snelheid beschikt heeft wordt hij uitgesloten van de race. Mocht een coureur door een mechanisch probleem in Q1 niet aan de 107% norm kunnen voldoen, maar in de vrije training dit wel heeft laten zien, dan mag hij gewoon deelnemen aan de race op zondag.
Kwalificatieronde 2, Q2
Nadat Q1 afgelopen is, is het na een paar minuten rust, tijd voor Q2. In Q2 rijden er nog 15 coureurs mee. Alle tijden van Q1 worden weggeveegd en alle coureurs moeten opnieuw weer de snelste tijd neer zien te zetten in Q2.
De tijd waarin ze dit moeten doen is in Q2 net wat korter dan in Q1. Ze krijgen 15 minuten om de snelste tijd neer te zetten. Als de klok op 0 staat, vallen opnieuw de langzaamste 5 coureurs af. Op deze manier is de helft van de startopstelling voor de race al bekend.
In Q2 speelt het bandenreglement een grote rol. De snelste 10 coureurs die doorgaan naar Q3, moeten op de zondag de race starten op de band waarmee ze in Q2 hun snelste tijd hebben neergezet. De coureurs die afvallen in Q2 mogen voor aanvang van de race zelf bepalen op welke compound banden ze de race starten en mogen ook op een verse set banden starten. Voor sommige teams is het dan ook aantrekkelijker om op de 11e plek te starten in plaats van op de 10e plek.
Kwalificatieronde 3, Q3
In Q3 strijden de overgebleven 10 coureurs voor de top 10. De tijden van Q2 worden weer geschrapt en ze moeten opnieuw de snelste tijd neer zien te zetten. Hier hebben ze nu maar 12 minuten de tijd voor.
Degene die in Q3 de snelste tijd neerzet start vooraan de grid, wat we op pole position noemen. Hoe verder je vooraan start hoe meer voordeel je hieruit kunt halen bij de start van de race. Vaak ontloop je op deze manier het verkeer en eventuele ongelukken bij de start.
Met deze startposities worden eventuele gridstraffen nog verrekend. Deze kunnen de coureurs krijgen door bijvoorbeeld het wisselen van een versnellingsbak of motor. Ook kan een coureur een gridstraf krijgen omdat ze een regel hebben overtreden in een race de week ervoor of tijdens de kwalificatie. Denk hierbij bijvoorbeeld aan een snelle tijd zetten terwijl er een gele vlag gewuifd wordt. Dan schuift de grid allemaal wat plekken op om zo tot de startgrid te komen.
Wat is een sprintrace?
In 2021 en 2022 heeft de formule 1 de sprintraces ingevoerd bij enkele races om uit te proberen. De sprintrace komt uit de formule 2 en is een alternatief voor de kwalificatie op zaterdag. Met de sprintrace kunnen dus ook de startposities voor de race op zondag bepaald worden. Een sprintrace is hetzelfde als een normale race, alleen dan een kortere versie ervan. Een normale Grand Prix heeft een minimale afstand 305 km. Een sprintrace gaat maar om 100 km en duurt zo’n 25 á 30 minuten. Zo’n sprintrace brengt wat meer spanning met zich mee in een raceweekend.
Een raceweekend ziet er in dat geval een stuk anders uit dan we nu kennen. Op vrijdag wordt er een kwalificatie gereden voor de startposities voor de sprintrace, op zaterdag de sprintrace en op zondag de echte race. Zo krijgen de racefans meer waar voor hun geld tijdens een raceweekend. Op vrijdag wordt er dus een traditionele kwalificatie gereden om de startvolgorde van de sprintrace te bepalen. Op zaterdag wordt de sprintrace gereden en zo wordt de startopstelling voor de Grand Prix op zondag bepaald.
Voor de sprintrace worden er ook punten toegekend aan de top 8. Voorheen waren er alleen punten voor de top 3, maar dit hebben ze aangepast. De winnaar krijgt hierbij 8 punten, de nummer 2 krijgt 7 punten enzovoort. Dit zijn nog manieren waarmee geëxperimenteerd wordt. In het 2021 en 2022 race seizoen zijn er in totaal 3 race weekenden geweest waarbij de sprintrace gehouden werd.
De verwachting is dat er in de toekomst vaker in het raceweekend een sprintrace gehouden gaat worden. Ze wilde in het seizoen van 2022 het aantal al ophogen naar 6 sprintraces, maar hier kwam weerstand van verschillende teams op. Omdat je een extra race hebt is de kans groter dat de wagen kan beschadigen tijdens de race. Dit brengt veel extra kosten met zich mee mocht er wat kapot gaan. De onderdelen van een formule 1 wagen zijn eenmaal erg duur. De kans dat je wagen schade oploopt tijdens een traditionele kwalificatie is een stuk kleiner.
Toch lijkt het er op dat de formule 1 niet van plan is om de sprintrace elke race te gaan hanteren. De kans is groter dat ze het bij sommige race weekenden blijven toepassen om bepaalde race weekenden spannender te maken. Maar tot nu toe zal de traditionele kwalificaties zoals we het kennen de norm blijven bij de formule 1.
